Onder de zee.
Transport Magazine

Onder de zee.

Wereldwijd uniek: Een onderwatercircuit verbindt twee eilanden van de Faeröer.

De firma Poul Michelsen levert dagelijks levensmiddelen op de Faeröer-eilanden. Sinds 2020 worden de rondes van het bedrijf aanzienlijk verkort – een spectaculaire tunnel verbindt de twee grootste eilanden van de archipel met elkaar.

“Kanska” – “veelvoudig”: Wie de Faeröer eilanden bezoekt, zal dit korte woord heel vaak horen. “Als we ’s ochtends opstaan, weten we vaak alleen wat we ‘makkelijk’ die dag gaan doen”, zegt Poul Michelsen. De reden is even banaal als authentiek: Het weer midden in de noordelijke Atlantische Oceaan kan zo veel plan een geweldige streep door de rekening maken. “Op een zonnige ochtend kan een stormachtige ochtend en een nevelige namiddag volgen”, vertelt Michelsen. Toch is de 77‑jarige al bijna 50 jaar onderweg in een winkel die et “veel gemak” maar moeilijk kan werken: Het door hem opgerichte bedrijf PM levert levensmiddelen aan supermarkten, winkels, restaurants en schepen.

Content michelsen faeroer 01

Poul Michelsen, oprichter van P/F Poul Michelsen.

Content michelsen faeroer 02
Droog en veilig onder de zee door: Chauffeur Hanus Egholm onderweg in de Eysturoyartunnel.
Content michelsen faeroer 03
Ervaring. Het rotonde is in scène gezet met een lichtinstallatie en een staalsculptuur.
Content michelsen faeroer 04
Wind en golven: Op de kustwegen zijn de wond en het weer geregenereerd.

Daarnaast is PM verantwoordelijk voor het dagelijks tot 11 uur uitleveren van melkproducten. “Melkwaren hebben een lagere houdbaarheid dan andere levensmiddelen”, zegt Poul Michelsen. “Onze klanten verwachten ze dagelijks vers, en dat zo vroeg mogelijk.” Bijvoorbeeld in het dorp Klaksvik, in het noordoosten van de eilandengroep. “Afhankelijk van het jaargetijde duurde zo’n rit maar liefst drie uur”, vertelt Poul Michelsen. Chauffeur Hanus Egholm kent de rit al 22 jaar: “In het begin was er zelfs nog een veerbootpassage, daar moest ik nog vroeger uit – en of de veerboot dan echt reed, was onveilig.” Sinds vorig jaar beheersen chauffeurs en trucks het circuit in ongeveer 50 minuten: dankzij een ambitieus infrastructuurproject met de naam Eysturoyartunnel.

Faeroer wege animation
Legende animation nl

De Eysturoyartunnel.

Onvoorspelbaar weer bemoeilijkt het goederenverkeer tussen de twee grootste eilanden van de Faeröer: Stremoy en Eyturoy. Ontlasting brengt de Eysturoyartunnel. Met behulp van een springaandrijving, een combinatie van springen en boren, overwint hij ongeveer 11 kilometer en heeft daarbij een helling van maximaal vijf procent. Voor de tunnel werd meer dan een miljoen kubieke meter gesteente verplaatst. 138.000 vrachtwagenritten waren tijdens de bouwperiode van twee jaar nodig voor de afvoer van het materiaal. Daarna ging het aan de uitbouw: Er werd onder andere 40.000 kubieke meter spuitbeton verwerkt en ongeveer 150 kilometer kabel gelegd.  

189

meter onder de zeespiegel ligt het diepste punt van de Eysturoyartunnel.

“We willen op alles voorbereid zijn”, zegt Michelsen. “Daarom hebben we sinds 1974 alleen Mercedes‑Benz in het wagenpark.” Momenteel zijn het twaalf modellen van de series Arocs en Actros die regelmatig worden vervangen. “De vrachtwagens blijven ongeveer zes jaar in het wagenpark. Dat betekent: gemiddeld krijgen we om de 1,5 jaar een nieuwe Mercedes‑Benz truck”, zegt Michelsen, die bij zijn Arocs naar de variant 3263 gaat – de topmotorisering. “terreinen en wegen zijn een uitdaging, daarom hebben we kracht nodig en tegelijkertijd ook de beste beschikbare remmen.” Samen rijden de trucks zo’n 1.000 kilometer per dag af. Dat klinkt alleen voor niet‑Färöer weinig, lokale bewoners weten over de geografische en meterologische omstandigheden van het eiland. “We hebben de beste apparatuur nodig die we kunnen krijgen”, aldus Michelsen.

Content michelsen faeroer 06

Het PM‑wagenpark levert aan de hele Faeröern onder andere ook aan supermarkten.

Content michelsen faeroer 07
Content michelsen faeroer 08

“Wij gebruiken al meer dan 40 jaar uitsluitend Mercedes‑Benz vrachtwagens.”

Poul Michelsen, oprichter van P/F Poul Michelsen
Content michelsen faeroer 09

Verscheidenheid: In het centrale magazijn in de Haupstadt Tórshavn starten de PM‑trucks hun ritten.

Content michelsen faeroer 10
Content michelsen faeroer 11
De meeste levensmiddelen worden geïmporteerd, voornamelijk uit Denemarken, maar ook uit IJsland.
Content michelsen faeroer 12

IJskoud: Bij -20 graden Celsius bewaren de diepvriesproducten bij PM.

Content michelsen faeroer 13
Content michelsen faeroer 14
Lokaal geproduceerd: De boter komt net als de andere zuivelproducten direct van de Faeröer.

Geboren in Tórshavn, de hoofdstad van het eiland, koos hij al vroeg voor de distributie van levensmiddelen. Het beroemde verhaal van de start‑up uit de garage – Michelsen heeft ze meegemaakt, ook al was het in zijn geval de kelder die hem, zijn vrouw en twee concurrenten in het begin diende als kantoor en magazijn. Al lang is het bedrijf flink uitgebreid. “Toen ik begon, waren er slechts twee soorten levensmiddelen op het eiland: verse waren en gedroogde producten. Maar ik wilde diversiteit”, zegt Michelsen, staat op en neemt de trap richting het magazijn.

Vorkheftrucks suizen erom, medewerkers verzamelen leveringen van fruit, koelwaren en diepvriesproducten – een typische scène uit de levensmiddelenlogistiek. Slechts 700 kilometer voor de Noorse kust, midden in de Noord-Atlantische Oceaan. “Tweemaal per week krijgen we twee containers van 40 voet met verse levensmiddelen en gekoelde producten”, vertelt Michelsen. Voor dit land noodzakelijke aanvulling: “Als de schepen op schema zijn.”

Content michelsen faeroer 15

Generatie: Poul Michelsen en zijn dochter Poula Michelsen op het hoofdkantoor in Tórshavn.

Content michelsen faeroer 16
17 Mercedes-Benz-vrachtwagens uit de series Arocs en Actros behoren tot het PM-wagenpark.
Content michelsen faeroer 17

De Eysturoyartunnel is de derde en jongste tunnel die een betrouwbare, namelijk weersonafhankelijke verbinding van de eilanden Streymoy en Eystmoy creëert. Op het diepste punt moet je daarvoor ongeveer 189 meter onder het Atlantische oppervlak komen. Omgerekend 360 miljoen euro kostte de uitvoering van het tot nu toe grootste infrastructuurproject van de eilanden.

5000

Voertuigen passeren dagelijks door de Eysturoyartunnel.

Content michelsen faeroer 18
Content michelsen faeroer 19
Content michelsen faeroer 20
Poul Michelsen maakt van elke gelegenheid gebruik om buiten te bewegen.
Content michelsen faeroer 21
Content michelsen faeroer 22
Content michelsen faeroer 23

De Faeröer.

Meer dan 52.000 Faeröer leven op de eilanden en de bevolking groeit. Daarvoor zorgen een hoge geboortecijfers, toevluchtsoorden uit Denemarken en Faeröer, die terugkomen naar het buitenland. Ca. 42.000 toegelaten voertuigen (waarvan ca. 4.700 vrachtwagens, stand 2021) zijn een teken van een uitgesproken individuele mobiliteit. Het grootste deel van de banen ligt in de hoofdstad Tórshavn. De tunnel verkort de reistijd van daar naar het eiland Eysturoy met 30 minuten. Zo worden de dorpen in het dorp bijzonder aantrekkelijk voor pendelaars.  

“Een krachtige motor en perfecte remmen – de Arocs 3263 is ideaal voor onze eisen.”

Poul Michelsen
Content michelsen faeroer 26
Een aroc van PM onderweg op het eiland Streymoy. Op de achtergrond is het eiland Vágar te zien.
Content michelsen faeroer 27
Schapen vormen de landbouw van de Faeröer. Op de archipel is er in totaal ongeveer 80.000.
Content michelsen faeroer 28
Content michelsen faeroer 29
Plotseling wit: Houd altijd rekening met sneeuw.

De eilandengroep van de Faeröer bestaat uit 18 eilanden, meestal via veerboten met elkaar verbonden. Daarbij komt één brug tot stand – te veel is deze bouwvorm blootgesteld aan de natuurgewelden, alsof hij een ernstig alternatief zou zijn. Sommige eilanden zijn op hun beurt alleen met een helikopter bereikbaar. De vluchten zijn zelfs betaalbaar. “Maar je moet het wel een en ander kunnen verdragen”, zegt Michelsen. “De helikopters vliegen ook nog bij een weer dat de passagiers goed doorschudden.”

Comfortabeler is de nieuwe tunnel – en biedt tegelijkertijd ook nog eens een wereldwijd unieke attractie: Diep onder de zee rolt het verkeer hier door een rotonde. Niet ergens anders, maar op het geografische middelpunt van de eilandengroep. De Faröer hebben begrepen hiervan een belevenis te maken: De rotonde wordt op een sfeervolle manier verlicht door een installatie van de kunstenaar Tróndur Patursson. Onderdeel van de enscenering is bovendien een 80 meter lange staalsculptuur, die levensgrote figuren als schaduwschets toont. Patursson vervult daarmee een traditie van de Faeröer: Honderden mensen houden zich aan hun handen en lopen van de duisternis in het licht.

Een gedachte die ook Poul Michelsen veel kan winnen. “We laten zien dat we mooie ideeën kunnen omzetten als we er samen voor inzetten”, zegt de Faeröer, die niet alleen als ondernemer, maar ook als sporter actief was. Zozeer dat “veelvoudig” ook het dagelijks leven van de Faeröer kan bepalen – bij het ontwikkelen en realiseren van ideeën schijnen ze een ander woord te verkiezen: “bepaald”.

Content michelsen faeroer 31
Een stalen sculptuur van de kunstenaar Tróndur Patursson benadrukt het midden van de rotonde.
Content michelsen faeroer 32
Een stalen sculptuur van de kunstenaar Tróndur Patursson benadrukt het midden van de rotonde.
Content michelsen faeroer 33

Foto’s: Sebastian Vollmert
Video: Martin Schneider‑Lau

Omhoog