Op de weg zijn steeds meer Actros‑ en Arocs‑trucks zonder de typische grote buitenspiegels te zien. In plaats daarvan worden kleine aërodynamische camera‑armen op het dakframe geïnstalleerd. Sinds juni 2019 levert Mercedes‑Benz zijn zware trucks met MirrorCam – tot nu toe de eerste en enige fabrikant ter wereld die dit in deze branche doet. In de meeste Europese landen is de Actros met lange slaapcabine zelfs standaard met MirrorCam uitgerust.

De digitale buitenspiegels zien er niet alleen futuristisch uit, maar verlagen dankzij hun aërodynamische voordelen ook het brandstofverbruik met maar liefst 1,3 procent. Minstens zo belangrijk: op veiligheidsgebied kan het systeem veel meer dan de conventionele hoofd‑ en groothoekspiegels. De prestaties van MirrorCam gaan veel verder dan de wettelijke eisen.

Patrick Hirth werkt als monteur in de cabineontwikkeling bij Daimler Truck AG en heeft meer dan 200.000 kilometer met MirrorCam gereden. Zijn commentaar: “Na een korte gewenningsfase ervaart de chauffeur zelf de voordelen van MirrorCam in de meest uiteenlopende situaties. Inhalen, manoeuvreren, rijden bij slecht zicht en in bochten, dat alles kan nu veiliger en met minder stress.”

MirrorCam bevat twee camera’s die links en rechts aan het dakframe zijn bevestigd en mechanisch naar voren en achteren kunnen worden geklapt ter bescherming tegen beschadiging. Verder zijn er twee staande displays op de A‑stijlen in de cabine en bedieningselementen in het portierpaneel en het Multi‑Touch‑Display. Er is ook een schakelaar aan de bijrijderszijde en optioneel bij het bed om MirrorCam te activeren als de motor is uitgeschakeld. De beelden van de camera’s worden overgebracht naar de twee 15,2 inch displays met een resolutie van 720×1 920 pixels. Net als bij het conventionele spiegelsysteem is het displaybeeld verdeeld in hoofd‑ en groothoekgebieden.

“Omdat de camera’s van MirrorCam aan het dakframe zijn bevestigd en de displays zich in de cabine bevinden, heeft de chauffeur een duidelijk verbeterd direct zicht door de zijruiten”, legt Dirk Stranz, ontwikkelingsengineer bij Daimler AG, uit. “Het zicht schuin naar voren is vrij, waar de grote buitenspiegels de chauffeur voorheen in veel situaties het zicht ontnamen. Dit is een groot voordeel bij het naderen van kruispunten en rotondes, bij het manoeuvreren en in krappe bochten.”

MirrorCam ondersteunt de chauffeur ook bij het achteruitrijden: de weergave verandert dan in een speciale manoeuvreerweergave. Achteruit een bocht nemen wordt zo makkelijker, omdat ook verder weg gelegen gebieden rondom het voertuig in dezelfde grootte worden weergegeven. De manoeuvreerweergave wordt automatisch ingeschakeld wanneer de truck in de achteruit wordt gezet en blijft daarna ook tijdens het vooruitrijden actief tot een snelheid van 10 kilometer per uur of totdat hij met een druk op de knop wordt gedeactiveerd.

“De afstandslijnen op het MirrorCam‑display zijn ook een zinvolle ondersteuning”, zegt Dirk Stranz. “Ze helpen de chauffeur afstanden tot objecten achter zijn eigen voertuig beter in te schatten. Bij het inhalen geven de rode, oranje en gele markeringen in het rechterdisplay van MirrorCam aan of de truck al veilig naar de rechterrijstrook kan terugkeren of dat er nog enkele meters te gaan zijn voordat de benodigde veilige afstand is bereikt.”

Hiervoor is het echter belangrijk dat de chauffeur de instelbare afstandslijn via het bedieningspaneel in het portier voor vertrek dusdanig instelt dat deze het einde van zijn eigen voertuig precies weergeeft. “Ik leg voordat ik aan een rit begin altijd even mijn goed zichtbare veiligheidshesje op de grond naast het einde van de trailer en stel de lijn er dan op in”, legt testrijder Patrick Hirth uit. Handig: als de trailer wordt gewisseld, waarschuwt het systeem de chauffeur voor vertrek door de lijn te laten knipperen. Zo kan de chauffeur controleren of de lengte van de combinatie door het wisselen van de trailer is veranderd.

Een bijzondere highlight van MirrorCam komt tot zijn recht bij het nemen van bochten met de combinatie: hierbij draait het beeld van het display aan de binnenkant van de bocht mee, zodat de chauffeur altijd een perfect zicht heeft op het uiteinde van de trailer. Bij een conventioneel spiegelsysteem daarentegen toont de spiegel aan de binnenkant van de bocht vaak alleen de zijwand van de trailer, vanwege de buighoek van de combinatie. “Het is wel eens gebeurd dat ik een tak heb geraakt met het einde van de trailer”, geeft Patrick Hirth toe. “Met MirrorCam loop je veel minder risico om met de achterkant een obstakel te raken.” Het systeem is in principe afgesteld op standaard trailers, maar het meedraaien kan ook individueel worden aangepast. Dit gebeurt bij moderne trailers automatisch, omdat deze hun geometrische gegevens naar de trekker sturen. De chauffeur kan de draaicirkel ook handmatig aanpassen door middel van de selectieknop en de tuimelschakelaar op het bedieningspaneel in het portier.

Nog een pluspunt voor de veiligheid: in de Actros en de Arocs werken MirrorCam en Sideguard Assist hand in hand. Sideguard Assist ondersteunt de chauffeur in gevaarlijke situaties bij het rechts afslaan. Het systeem waarschuwt tijdig visueel en akoestich als er het risico op een botsing met een stilstaand of bewegend object in het gemonitorde gebied aan de rechterkant van de truck bestaat: eerst verschijnt er een gele driehoek op het MirrorCam‑display aan de bijrijderszijde, daarna een rode driehoek. Ook zijn er waarschuwingssignalen te horen.

Hierdoor kan de chauffeur meestal op tijd remmen als hij bij het rechts afslaan iets over het hoofd heeft gezien aan de bijrijderszijde. Dit is een groot voordeel, vooral in het onoverzichtelijke stadsverkeer met veel fietsers, voetgangers, e‑steps en geparkeerde auto’s. En dat is nog niet alles: Sideguard Assist ondersteunt ook bij het wisselen van rijstrook voor de rechterzijde en waarschuwt de chauffeur met een gele of rode driehoek op het MirrorCam‑display als er een andere weggebruiker op de rijstrook rechts naast hem zit.

En er is nog een ander pluspunt van MirrorCam met betrekking tot de veiligheid in vergelijking met een conventioneel spiegelsysteem: sommige chauffeurs rijden onbedoeld met spiegels die niet optimaal zijn afgesteld. Dit kan resulteren in een gevaarlijke dode hoek aan de bijrijderszijde waarin andere weggebruikers gemakkelijk kunnen ‘verdwijnen’. In sommige situaties is zelfs een kleine verandering van de zitpositie van de chauffeur voldoende om een dode hoek aan de bijrijderszijde te laten ontstaan. Want: bij een conventionele spiegel is de formule ‘hoek van inval is gelijk aan de hoek van uitval’ altijd van toepassing op de zichtlijn van de chauffeur.

Dit is anders bij het rijden met MirrorCam en Sideguard Assist: hier valt het probleem van de dode hoek weg omdat de displays altijd hetzelfde camerabeeld laten zien – ongeacht vanuit welke hoek de chauffeur naar het display kijkt.

Zelfs wanneer de chauffeur een pauze neemt, biedt MirrorCam een groot voordeel: ook wanneer de motor is uitgeschakeld, kan het systeem met een schakelaar aan de bijrijderszijde en – indien geïnstalleerd – bij het bed gedurende 2 minuten worden geactiveerd. “Deze functie is voor ons chauffeurs een prettig veiligheidsvoordeel, omdat ik op elk moment het gebied rondom het voertuig kan bekijken zonder dat het van buitenaf zichtbaar is”, zegt Patrick Hirth. “Als er bijvoorbeeld dieven aan de tank of de lading zitten, kan ik dit zelfs met gesloten gordijnen zien en alarm slaan.”

Aanvullend dient te worden opgemerkt dat alleen al door het feit dat de camera‑armen in beide richtingen kunnen worden geklapt, mogelijke schade bij eventuele botsingen tot een minimum wordt beperkt. Allen al door het kleinere formaat en de hoge positie van de camera’s is het risico om ergens achter te blijven hangen aanzienlijk kleiner. Een eventueel voordeel als het voertuig later wordt doorverkocht: trucks met MirrorCam kunnen achteraf worden uitgerust met conventionele spiegels op voorgedefinieerde aansluitpunten in de portierframes.

Kunnen vuil en regen de MirrorCam‑beelden beïnvloeden?

Als het gaat om vuile spiegels en beslagen ruiten, heeft MirrorCam veel voordelen ten opzichte van conventionele buitenspiegels. Dankzij de positie van de camera’s hoog op het voertuig, de kleine overkapping boven de cameralens, een speciale coating en de digitale overdracht van het beeld naar een display in de cabine, heeft het systeem nauwelijks last van condens en vuil. Handig op koude en regenachtige dagen is ook de verwarming van MirrorCam, die automatisch wordt ingeschakeld zodra de temperatuur onder de 15 graden Celsius zakt.

Sommige gebruikers hebben geklaagd over beeldruis ’s nachts. Is het camerasysteem in de schemering of ’s nachts in het nadeel ten opzichte van een conventioneel spiegelsysteem?

Nee. Integendeel, in situaties met restlicht, dus bij schemering, biedt MirrorCam zelfs voordeel. De camera’s zijn zeer lichtsterk uitgevoerd. Daardoor kunnen de displays een beeld weergeven dat veel helderder is dan natuurlijk licht. De chauffeur krijgt dus betere informatie over de omgeving dan met een spiegel. Bovendien wordt de helderheid van het beeld traploos aan het omgevingslicht aangepast – de chauffeur wordt niet verblind. Dit alles werkt zowel op de open weg als in tunnels. Wanneer het echter compleet donker is buiten, kan zelfs MirrorCam alleen laten zien wat door het voertuig zelf wordt verlicht. Maar dat is met conventionele spiegels ook het geval. Voor MirrorCam heeft ons ontwikkelingsteam gekozen voor een afstemming die een maximum aan beeldinformatie oplevert, waarbij op dit moment nog sprake is van lichte beeldruis.

Over beeldkwaliteit gesproken: waarom zijn de displaybeelden niet zo scherp als op mijn smartphone?

Voor ons ontwikkelingsengineers was niet de pixeldichtheid het belangrijkste, maar dat waaraan de chauffeurs gewend zijn: met een schermdiagonaal van 15,2 inch hebben de MirrorCam‑displays ongeveer dezelfde vorm als conventionele buitenspiegels. Net als bij spiegels kunnen de afstand en snelheid van een achteropkomend voertuig worden ingeschat aan de hand van de grootte en de grootteverandering. Toegegeven, veel smartphone‑displays hebben een waanzinnig goede resolutie, maar het apparaat ligt in de hand, de afstand tot het oog is kort en het display klein, dus dat is eigenlijk appels met peren vergelijken. De MirrorCam‑displays daarentegen zijn aanzienlijk verder weg, en hoe groter de afstand, des te minder details het oog kan onderscheiden. Daarom is naar mijn mening een aantal pixels vergelijkbaar met dat van een smartphone niet nodig voor MirrorCam. Ook belangrijk om te weten: MirrorCam is een centraal beveiligingssysteem en daarom ontworpen met het oog op betrouwbaarheid. Het systeem heeft alle voorgeschreven goedkeuringsprocedures met succes voltooid. Een smartphone zou – in de huidige vorm – niet slagen voor deze procedures.

Kan de helderheid van de displays worden aangepast als ik het gevoel heb dat ik verblind word?

Ja. Verschillen in waarneming door chauffeurs die een voertuig delen, veranderende weersomstandigheden en het tijdstip op de dag – er zijn soms goede redenen om de helderheid van de displays aan te passen. De chauffeur kan dit eenvoudig doen via het Multi‑Touch‑Display of het multifunctionele stuurwiel. Indien gewenst, kunnen het rechter‑ en linkerdisplay zelfs apart van elkaar worden ingesteld. Hiervoor is een virtuele schuifregelaar beschikbaar onder de menu’s ‘Weergave en helderheid’, ‘Displayhelderheid’ en ‘MirrorCam’.

Hoe goed kunnen brildragers met de displays overweg, en is een zonnebril toegestaan?

De MirrorCam‑displays zijn ook goed afleesbaar voor brildragers. Een bijzonder voordeel voor brildragers is dat door de positie van de displays op de A‑stijlen ze hun blik niet meer zo ver naar links en rechts hoeven te richten om het verkeer achter hen te kunnen zien – het brilmontuur zit dus minder in de weg. Het kan echter gebeuren dat brildragers moeilijk kunnen wennen aan de nieuwe kijkhoeken en afstanden. Dan moet de eerste vraag zijn: past de bril eigenlijk nog wel bij de ogen? Veranderingen in het gezichtsvermogen vinden geleidelijk plaats. Daarom merken de meeste mensen ze in het begin niet eens op. Als gewoontehandelingen – zoals kijken in de buitenspiegels – moeten worden aangepast, kun je snel concluderen dat er iets mis is met het systeem. De problemen met het wennen zijn in dat geval echter vaak te wijten aan een bril die niet meer past. Of je nu achter een bureau zit of achter het stuur: de bril moet passen bij de werkplek! Ook het rijden met een zonnebril op is in principe geen probleem. Het hangt echter sterk af van de kwaliteit van de brillenglazen hoeveel de optische indruk verandert. Zonnebrillen hebben altijd voor‑ en nadelen – zowel bij het gebruik van spiegels als bij het gebruik van MirrorCam.

Waarom vinden sommige chauffeurs het in eerste instantie lastig om in een rechte lijn achteruit te rijden met MirrorCam?

Ik ken dit fenomeen; het verdwijnt meestal na een korte wenperiode vanzelf, als je het systeem op de juiste manier gebruikt. Het zit namelijk zo: MirrorCam biedt twee weergaven bij het achteruit manoeuvreren. Standaard toont het grote hoofddisplay het gebied direct rond de truck en het onderste gedeelte laat de verdere omgeving zien. Deze indeling is vooral van grote waarde wanneer de chauffeur achteruit een bocht neemt. Als hij echter alleen in een rechte lijn achteruitrijdt, is het vaak beter om deze functie uit te schakelen. Dit kan heel eenvoudig door middel van de bedieningsknop in het portier. MirrorCam biedt dus tijdens het manoeuvreren meer mogelijkheden dan spiegels. Wat in het begin ook onwennig voelt, is dat de chauffeur bij het recht achteruitrijden meer van het voertuig ziet dan bij conventionele spiegels. Dit komt omdat de camera’s iets verder naar buiten zitten dan de spiegels. Ook dit vergt tijd om aan te wennen. Het is het beste om in het begin afwisselend naar beide displays te kijken. Als je steeds slechts naar één van de displays kijkt, heb je in het begin namelijk het gevoel dat je in een hoek rijdt, terwijl je kaarsrecht aan het rijden bent.

Dirk, hartelijk dank voor dit gesprek!