Coraz częściej na drogach można dostrzec Actrosy i Arocsy bez charakterystycznych dużych lusterek bocznych, za to z zamontowanymi na ramie dachowej niewielkimi opływowymi ramionami kamer. Od czerwca 2019 r. Mercedes‑Benz dostarcza swoje ciężkie ciężarówki wyposażone w MirrorCam – jak dotąd jako pierwszy i jedyny producent w branży. Na większości rynków europejskich Actros z kabiną typu L jest nawet sprzedawany z MirrorCam jako wyposażeniem seryjnym.

Cyfrowe lusterka wsteczne mają nie tylko futurystyczny wygląd, ale dzięki swoim aerodynamicznym kształtom mogą również pomóc obniżyć zużycie paliwa o 1,3 %. Równie ważny jest fakt, iż w obszarze bezpieczeństwa system ten potrafi znacznie więcej od tradycyjnych lusterek głównych i szerokokątnych, a funkcjonalność MirrorCam wykracza daleko poza wymogi ustawowe.

Patrick Hirth jest mechanikiem w dziale rozwoju kabin w Daimler Truck AG i przejechał już z MirrorCam ponad 200.000 km. Tak komentuje system: „Po krótkim okresie adaptacji kierowca zaczyna odczuwać zalety MirrorCam w najróżniejszych sytuacjach. Wyprzedzanie, manewrowanie, jazda przy słabej widoczności, na zakrętach – to wszystko odbywa się teraz bezpieczniej i mniej stresująco.”

System MirrorCam składa się z dwóch kamer, zamontowanych na ramie dachowej po jej lewej i prawej stronie, składanych mechanicznie do przodu i do tyłu w celu ochrony przed uszkodzeniami, oraz dwóch monitorów zorientowanych pionowo, zamontowanych w kabinie na słupkach A, a także elementów sterujących na panelu w drzwiach i na Multi‑Touch‑Display. Ponadto po stronie pasażera i opcjonalnie przy łóżku umieszczono po jednym przycisku uruchamiającym MirrorCam przy wyłączonym silniku. Obrazy z kamer są przesyłane w rozdzielczości 720×1.920 pikseli na dwa monitory o przekątnej 15,2 cali. Analogicznie do konwencjonalnego układu lusterek, obraz na monitorze jest podzielony na główny i szerokokątny.

„Ponieważ kamery MirrorCam są zamocowane na ramie dachowej, a monitory znajdują się wewnątrz kabiny, kierowca ma znacznie lepszy bezpośredni widok przez szyby boczne”, wyjaśnia Dirk Stranz, inżynier‑konstruktor z Daimler AG. „Także widoczność na ukos z przodu, gdzie duże lusterka boczne ograniczały dotychczas w wielu sytuacjach pole widzenia, nie jest już niczym zakłócona. Jest to szczególnie korzystne przy podjeżdżaniu do skrzyżowań i rond, podczas manewrowania i pokonywania ciasnych zakrętów.”

MirrorCam wspiera kierowcę również podczas manewrowania tyłem: obraz wyświetlacza zmienia się wówczas na specjalny widok manewrowy. Ułatwia on jazdę do tyłu po łuku, ponieważ pokazuje wtedy w tej samej wielkości także elementy dalszego otoczenia pojazdu. Widok manewrowy uruchamia się automatycznie wraz z wrzuceniem biegu wstecznego i utrzymuje się także podczas jazdy do przodu z prędkością do 10 km/h lub do momentu jego wyłączenia poprzez naciśnięcie przycisku.

„Kolejne przydatne rozwiązanie to linie odległościowe na wyświetlaczu MirrorCam”, uważa Dirk Stranz. „Pomagają one kierowcy lepiej oszacować odstęp od obiektów znajdujących się za pojazdem. Podczas wyprzedzania czerwone, pomarańczowe i żółte oznaczenia na prawym monitorze MirrorCam sygnalizują, czy ciężarówka może już bezpiecznie wrócić na prawy pas ruchu, czy też brakuje jeszcze kilku metrów do osiągnięcia bezpiecznego odstępu.”

Ważne jest przy tym jednakże, aby kierowca przed wyjazdem ustawił na panelu obsługowym w drzwiach linię odległościową tak, aby na obrazie oznaczała ona dokładnie koniec pojazdu. „W tym celu przed wyruszeniem w trasę kładę na ziemi przy końcu naczepy dobrze widoczną kamizelkę odblaskową i według niej ustawiam linię”, wyjaśnia kierowca testowy Patrick Hirth. Wskazówka praktyczna: po zmianie naczepy system ostrzega kierowcę przed rozpoczęciem jazdy miganiem tej linii. W ten sposób kierowca może sprawdzić, czy wraz ze zmianą naczepy zmieniła się także długość całego zestawu.

Do pokonywania zakrętów zestawem siodłowym przydaje się natomiast inna wyjątkowa funkcja systemu MirrorCam: obraz na wyświetlaczu po wewnętrznej stronie zakrętu obraca się wraz ze skrętem, zapewniając w ten sposób przez cały czas doskonałą widoczność końca naczepy. W przypadku tradycyjnych lusterek natomiast, ze względu na kąt zgięcia zestawu, lusterko po wewnętrznej stronie zakrętu pokazuje często tylko jego bok. „Zdarzyło mi się już nie raz, że końcem naczepy zaczepiłem o jakąś gałąź”, przyznaje Patrick Hirth. „W pojeździe wyposażonym w MirrorCam takie ryzyko jest zdecydowanie niższe.” System jest skonfigurowany na standardową naczepę, ustawienia obracania obrazu można jednak indywidualnie zmienić. W przypadku nowoczesnych naczep odbywa się to automatycznie, gdy przekazują one swoje dane geometryczne do ciągnika. Kierowca może ręcznie przesunąć promień obrotu na panelu obsługowym w drzwiach przy pomocy przycisku wyboru strony i przełącznika czteropozycyjnego.

Kolejną zaletą przekładającą się na bezpieczeństwo jazdy w Actrosie i Arocsie jest ścisła współpraca systemu MirrorCam z asystentem martwego pola. Asystent martwego pola wspiera kierowcę podczas niebezpiecznych skrętów w prawo. System odpowiednio wcześnie ostrzega za pomocą sygnału wizualnego i dźwiękowego o tym, że po prawej stronie w martwym polu występuje zagrożenie kolizją z ruchomym bądź nieruchomym obiektem. Na wyświetlaczu MirrorCam po stronie pasażera pojawia się najpierw żółty, a potem czerwony trójkąt. Dodatkowo rozlegają się ostrzegawcze sygnały dźwiękowe.

Jeśli więc podczas skrętu w prawo kierowca przeoczył coś po stronie pasażera, może wówczas z reguły odpowiednio wcześnie wyhamować. To istotna zaleta zwłaszcza w gęstym ruchu miejskim z wieloma rowerzystami, pieszymi, elektrycznymi hulajnogami i parkującymi samochodami. Ale to nie wszystko: asystent martwego pola pełni również funkcję asystenta zmiany pasa ruchu po prawej stronie pojazdu i ostrzega kierowcę żółtym bądź czerwonym trójkątem na wyświetlaczu MirrorCam, jeśli obok niego na prawym pasie znajduje się inny uczestnik ruchu.

MirrorCam posiada jeszcze jedną przewagę nad tradycyjnymi lusterkami, przekładającą się na wyższy poziom bezpieczeństwa. Niektórzy kierowcy jeżdżą nieświadomie z nieoptymalnie ustawionymi lusterkami. W ten sposób po stronie pasażera może powstać niebezpieczne „martwe pole”, w którym inni uczestnicy ruchu drogowego mogą łatwo „zniknąć”. W niektórych sytuacjach nawet niewielka zmiana pozycji siedzącej wystarcza, aby stworzyć „martwe pole” po stronie pasażera. W przypadku tradycyjnego lusterka kierunek widzenia kierowcy jest zawsze zdefiniowany wzorem „kąt padania równa się kątowi odbicia”.

W przypadku MirrorCam i asystenta martwego pola sytuacja wygląda inaczej. Tutaj nie występuje już problem martwego pola, ponieważ wyświetlacze pokazują zawsze ten sam obraz z kamery ‒ niezależnie od kąta, pod jakim kierowca patrzy na monitor.

MirrorCam okazuje się również niezwykle użyteczny podczas pauz. System można uaktywnić na dwie minuty nawet przy wyłączonym silniku za pomocą przycisku po stronie pasażera oraz przy łóżku, o ile taki został tam zamontowany. „Dla nas kierowców to kolejny element zwiększający bezpieczeństwo. W ten sposób można bowiem w każdej chwili sprawdzić otoczenie pojazdu, nie będąc widocznym z zewnątrz”, mówi Patrick Hirth. „Jeśli na przykład przy zbiorniku paliwa lub ładunku pojawią się złodzieje, mogę ich obserwować także przy zaciągniętej zasłonie i w razie potrzeby wszcząć alarm.”

Należy jeszcze dodać, że ramiona kamer składają się w obie strony, co minimalizuje ryzyko ich uszkodzenia na skutek ewentualnych kolizji. Dzięki mniejszym rozmiarom i wysokiemu umiejscowieniu także ryzyko zahaczenia jest znacznie mniejsze. Przy ewentualnej późniejszej odsprzedaży pojazdu z systemem MirrorCam zaletą mogą być zdefiniowane punkty połączeń w szkielecie drzwi, umożliwiające doposażenie ciężarówki w konwencjonalne lusterka.

Czy zabrudzenia i deszcz mogą mieć wpływ na obraz z MirrorCam?

Jeśli chodzi o zabrudzone lusterka czy zaparowane szyby, MirrorCam ma przewagę w stosunku do tradycyjnych lusterek. Dzięki umiejscowieniu kamer wysoko na pojeździe, małemu daszkowi nad soczewką kamery, specjalnej powłoce oraz cyfrowej transmisji obrazu na wyświetlacze para i zabrudzenia nie są w stanie zaszkodzić systemowi w większym stopniu. W zimne i wilgotne dni przydatne okazuje się również ogrzewanie MirrorCam, które włącza się automatycznie przy temperaturze poniżej 15°C.

Niektórzy użytkownicy narzekali na szumy obrazu w nocy. Czy o zmroku lub w nocy system kamer działa gorzej od tradycyjnych lusterek?

Nie. W sytuacji słabego oświetlenia, tj. o zmroku, MirrorCam ma wręcz przewagę. Kamery charakteryzują się bowiem wysoką transmisją światła. Dzięki temu wyświetlacze pokazują jaśniejszy obraz od tego w rzeczywistości. W porównaniu ze zwykłymi lusterkami kierowca otrzymuje lepsze informacje na temat otoczenia. Ponadto jasność obrazu dostosowuje się bezstopniowo do światła otoczenia – kierowca nie jest oślepiany. Działa to zarówno na otwartej drodze, jak i w tunelu. Jeśli na zewnątrz jest całkowicie ciemno, MirrorCam może pokazać wyłącznie obszary oświetlone przez sam pojazd, podobnie jak to jest w przypadku konwencjonalnych lusterek. W odniesieniu do MirrorCam nasz zespół ds. rozwoju wybrał ustawienia, które pozwalają na przekazanie możliwie największej ilości informacji o obrazie, co może jeszcze na chwilę obecną powodować lekkie szumy.

A propos – dlaczego obraz na wyświetlaczu nie jest tak ostry jak na moim smartfonie?

Większe znaczenie od zagęszczenia pikseli dla nas jako konstruktorów miały dotychczasowe przyzwyczajenia wzroku kierowcy. Dzięki przekątnej ekranu 15,2 cali wyświetlacze odpowiadają mniej więcej kształtom dotychczasowych lusterek. Tak jak poprzednio, odstęp od pojazdu z tyłu i jego prędkość można oszacować na podstawie jego wielkości i zmian tej wielkości. Wyświetlacze smartfonów posiadają rzeczywiście niezwykle wysoką rozdzielczość, jednakże trzyma się je zazwyczaj w dłoni, odległość od oka jest niewielka, ekran mały, tak że ich porównywanie nie jest do końca trafne. Wyświetlacze MirrorCam są zamontowane w dużo większej odległości, a im ona większa, tym mniej szczegółów oko jest w stanie rozróżnić. Liczba pikseli podobna do tej w smartfonie jest, moim zdaniem, w MirrorCam absolutnie niepotrzebna. Co warto jeszcze wiedzieć: MirrorCam jest centralnym systemem bezpieczeństwa i dlatego musi być niezawodny. Przeszedł on pozytywnie wszystkie przewidziane w przepisach procedury dopuszczające. Według stanu wiedzy na dzień dzisiejszy, smartfon by się tutaj nie sprawdził.

Czy jasność wyświetlacza można regulować, jeśli mam wrażenie, że jestem oślepiany?

Tak, różny odbiór kierowców jeżdżących jednym pojazdem, zmieniające się warunki pogodowe oraz pory dnia – istnieje wiele powodów, dla których konieczne jest ponowne ustawienie jasności wyświetlaczy. Kierowca może to bezproblemowo zrobić na Multi‑Touch‑Display lub kierownicy wielofunkcyjnej. Istnieje również możliwość różnego ustawienia jasności na prawym i lewym wyświetlaczu. W tym celu należy użyć wirtualnego suwaka dostępnego w menu pod „Wyświetlacz i jasność”, „Jasność wyświetlacza”, „MirrorCam”.

Jak sobie radzą z wyświetlaczem osoby noszące okulary i czy można prowadzić pojazd z MirrorCam w okularach przeciwsłonecznych?

Wyświetlacze MirrorCam są dobrze czytelne również dla osób noszących okulary. Zaletą z ich perspektywy jest fakt, że poprzez umiejscowienie wyświetlaczy na słupkach A nie muszą one daleko wodzić wzrokiem w prawą i lewą stronę, aby móc obserwować ruch z tyłu – oprawki okularów przeszkadzają tym samym w mniejszym stopniu. Może się jednak zdarzyć, że okularnikom trudno się będzie przyzwyczaić do nowych kątów widzenia i odległości. Wtedy należy postawić sobie najpierw pytanie: czy okulary są właściwie dobrane? Zmiany ostrości wzroku postępują bardzo wolno. Z tego też powodu wiele osób ich po prostu nie zauważa. Jeśli konieczne jest dopasowanie nawyków, na przykład patrzenia w lusterko wsteczne, można szybko dojść do wniosku, że z systemem jest coś nie w porządku. W rzeczywistości jednak problemy z przyzwyczajeniem się do niego wynikają często z nieodpowiednio dobranych okularów. Czy to przy biurku, czy za kierownicą – obowiązuje zasada, że okulary muszą być właściwie dobrane! Także jazda w okularach przeciwsłonecznych nie powinna stanowić zasadniczo problemu. Jednakże zależy to w dużej mierze od jakości szkieł, od tego w jakim stopniu zmienia się wrażenie optyczne. Okulary przeciwsłoneczne mają wady i zalety, i to zarówno w przypadku korzystania z tradycyjnych lusterek jak i MirrorCam.

Dlaczego niektórym kierowcom korzystającym z MirrorCam jazda do tyłu po linii prostej sprawia na początku trudność?

Znam ten problem. Jeśli jednak kierowca obsługuje system prawidłowo, to znika on po krótkim czasie adaptacji. Skąd to wynika? Podczas manewrowania tyłem MirrorCam oferuje dwa widoki. Domyślnie duży główny wyświetlacz pokazuje obszar blisko ciężarówki, dolna część natomiast jej dalsze otoczenie. Ten podział jest szczególnie przydatny, gdy kierowca cofa po łuku. W przypadku cofania po prostej warto jednak wyłączyć tę funkcję. Można to zrobić za pomocą przycisku na panelu obsługowym w drzwiach. Podczas manewrowania MirrorCam oferuje zatem więcej możliwości w porównaniu z lusterkami. Na początku przyzwyczajenia wymaga również fakt, że podczas cofania w linii prostej widzi się dużo więcej pojazdu niż w przypadku zwykłych lusterek. Wynika to z umiejscowienia kamer bardziej na zewnątrz. Do tego także trzeba się przyzwyczaić. Zaleca się, aby na początku kierowca obserwował na zmianę oba wyświetlacze. Jeśli patrzy wyłącznie na jeden, może na początku odnosić wrażenie, że jedzie krzywo, mimo iż jedzie prosto jak po sznurku.

Dziękujemy za rozmowę!