Η εταιρεία Poul Michelsen παραδίδει καθημερινά τρόφιμα στα Νησιά Φερόε. Από το 2020, οι διαδρομές της εταιρείας μειώνονται σημαντικά – μια εντυπωσιακή σήραγγα συνδέει τα δύο μεγαλύτερα νησιά του αρχιπελάγους.
Ο σύντομος δρόμος.
«Kanska» – «Μπορεί»: Όποιος επισκέπτεται τα Νησιά Φερόε, θα ακούει πολύ συχνά αυτή τη σύντομη λέξη. «Όταν σηκωνόμαστε το πρωί, συχνά γνωρίζουμε μόνο τι "μπορεί" να κάνουμε αυτή τη μέρα», λέει ο Poul Michelsen. Ο λόγος είναι τόσο κοινότυπος όσο και αναμενόμενος: Ο καιρός στη μέση του Βόρειου Ατλαντικού μπορεί πολύ εύκολα να χαλάσει τα σχέδιά μας. «Ένα ηλιόλουστο πρωινό μπορεί να μετατραπεί σε ένα τρικυμιώδες μεσημέρι και σε ένα ομιχλώδες απόγευμα», τονίζει ο Michelsen. Παρόλα αυτά, εδώ και περίπου 50 χρόνια, ο 77χρονος ταξιδεύει στο πλαίσιο της εργασίας του και τα «μπορεί» μόνο να τον δυσκολεύουν μπορούν: Η εταιρεία PM που έχει ιδρύσει προμηθεύει τρόφιμα σε σούπερ μάρκετ, καταστήματα, εστιατόρια και πλοία.
Επιπλέον, η PM είναι υπεύθυνη για την καθημερινή παράδοση γαλακτοκομικών προϊόντων έως τις 11 το πρωί. «Τα γαλακτοκομικά προϊόντα έχουν μικρότερη διάρκεια ζωής από άλλα τρόφιμα», λέει ο Poul Michelsen. «Οι πελάτες μας τα περιμένουν καθημερινά, φρέσκα, και όσο το δυνατόν νωρίτερα». Για παράδειγμα, στο Klaksvik, στο βορειοανατολικό τμήμα του αρχιπελάγους. «Ανάλογα με την εποχή, μία τέτοια διαδρομή διαρκούσε έως και τρεις ώρες», δηλώνει ο Poul Michelsen. Ο οδηγός Hanus Egholm κάνει τη διαδρομή εδώ και 22 χρόνια: «Στην αρχή υπήρχε ακόμα ένα φέριμποτ, αλλά έπρεπε να ξεκινάω νωρίτερα –και αν το φέριμποτ τελικά θα ξεκινούσε, ήταν άγνωστο». Από τον προηγούμενο χρόνο, ο οδηγός και το φορτηγό κάνουν τη διαδρομή σε περίπου 50 λεπτά: Χάρη σε ένα φιλόδοξο έργο υποδομής με την ονομασία Σήραγγα Eysturoy.
Η σήραγγα Eysturoy.
Ο απρόβλεπτος καιρός δυσχεραίνει την κυκλοφορία των εμπορευμάτων ανάμεσα στα δύο μεγαλύτερα νησιά των Φερόε: Stremoy και Eyturoy. Η σήραγγα Eysturoy φέρνει ανακούφιση. Κατασκευασμένη μέσω ενός συνδυασμού ανατίναξης και διάτρησης, ξεπερνάει τα έντεκα χιλιόμετρα, ενώ διαθέτει κλίση έως και πέντε τοις εκατό. Για τη σήραγγα, μετακινήθηκαν περισσότερα από ένα εκατομμύριο κυβικά μέτρα πετρωμάτων. 138.000 οδηγοί φορτηγών χρειάστηκαν κατά τη διάρκεια του διετούς χρόνου κατασκευής για τη μεταφορά του υλικού. Στη συνέχεια, ακολούθησε η επέκταση: Μεταξύ άλλων, έγινε επεξεργασία 40.000 κυβικών μέτρων εκτοξευόμενου σκυροδέματος και τοποθετήθηκαν περίπου 150 χιλιόμετρα καλωδίων.
189
μέτρα κάτω από τη στάθμη της θάλασσας είναι το βαθύτερο σημείο της σήραγγας Eysturoy.
Είσοδος.
Εγκατάσταση ήχου.
Κυκλικός κόμβος.
Φρέσκα τρόφιμα για κάθε νησί.
«Θέλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι για τα πάντα», λέει ο Michelsen. «Γι’ αυτό από το 1974 ο στόλος μας διαθέτει μόνο οχήματα Mercedes‑Benz». Αυτή τη στιγμή, μιλάμε για δώδεκα μοντέλα των σειρών Arocs και Actros που αντικαθίστανται τακτικά. «Τα φορτηγά παραμένουν στο στόλο οχημάτων για περίπου έξι χρόνια, δηλαδή: κατά μέσο όρο αγοράζουμε κάθε 1,5 χρόνο ένα νέο φορτηγό Mercedes‑Benz», δηλώνει ο Michelsen, ο οποίος χρησιμοποιεί το Arocs 3263 –ο κορυφαίος κινητήρας. «Το έδαφος και οι δρόμοι αποτελούν πρόκληση, γι’ αυτό χρειαζόμαστε δύναμη και ταυτόχρονα τα καλύτερα διαθέσιμα φρένα». Συνολικά, τα φορτηγά διανύουν περίπου 1.000 χιλιόμετρα την ημέρα. Αυτό ακούγεται λίγο μόνο για τους μη‑κατοίκους των νησιών Φερόε, οι ντόπιοι όμως γνωρίζουν τις γεωγραφικές και μετεωρολογικές συνθήκες των νησιών. «Χρειαζόμαστε τον καλύτερο εξοπλισμό που υπάρχει», λέει ο Michelsen.
«Εδώ και πάνω από 40 χρόνια χρησιμοποιούμε αποκλειστικά τα φορτηγά της Mercedes‑Benz.»
Γεννημένος στην Tórshavn, την πρωτεύουσα του νησιού, αποφάσισε από νωρίς να ασχοληθεί με τη διάθεση τροφίμων. Η διάσημη ιστορία του start‑up από το γκαράζ –Ο Michelsen τη βίωσε, παρότι στην περίπτωσή του ήταν το υπόγειο αυτό που χρησίμευσε αρχικά ως γραφείο και αποθήκη για αυτόν, τη σύζυγό του και δύο συνεργάτες. Η επιχείρηση έχει επεκταθεί δυναμικά εδώ και καιρό. «Όταν ξεκίνησα, υπήρχαν μόνο δύο είδη τροφίμων στο νησί: Φρέσκα εμπορεύματα και αποξηραμένα προϊόντα. Εγώ, όμως, ήθελα ποικιλία», λέει ο Michelsen, ο οποίος σηκώνεται και ακολουθεί τις σκάλες προς την αποθήκη.
Τα περονοφόρα ανυψωτικά γυρίζουν γύρω‑γύρω, οι εργαζόμενοι εκτελούν παραδόσεις φρούτων, προϊόντων ψυγείου και κατεψυγμένων προϊόντων – ένα τυπικό σκηνικό από την εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων. Μόνο 700 χιλιόμετρα πριν από τη νορβηγική ακτογραμμή, στη μέση του βόρειου Ατλαντικού. «Δύο φορές την εβδομάδα παίρνουμε δύο εμπορευματοκιβώτια 40 ποδών με φρέσκα τρόφιμα και κατεψυγμένα προϊόντα», αναφέρει ο Michelsen. Σ’ αυτά τα μέρη, μια απαραίτητη προσθήκη: «Εάν τα πλοία μπορούν να σαλπάρουν».
Έγκαιρη παράδοση.
Η σήραγγα Eysturoy είναι η τρίτη και νεώτερη σήραγγα που δημιουργεί μια αξιόπιστη και ανεξάρτητη από τις καιρικές συνθήκες σύνδεση των νησιών Streymoy και Eystmoy. Το βαθύτερο σημείο υπολογίζεται σε περίπου 189 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του Ατλαντικού. Η υλοποίηση του μεγαλύτερου ως τώρα έργου υποδομής των νησιών κόστισε 360 εκατομμύρια ευρώ.
5000
οχήματα διασχίζουν τη σήραγγα Eysturoy καθημερινά.
Οι Νήσοι Φερόε.
Πάνω από 52.000 κάτοικοι ζουν στα νησιά και ο πληθυσμός αυξάνεται. Σε αυτό συμβάλλουν τα αυξημένα ποσοστά γεννήσεων, οι μετανάστες από τη Δανία καθώς και ντόπιοι που επιστρέφουν στα νησιά μετά από χρόνια στο εξωτερικό. Περίπου 42.000 εγκεκριμένα οχήματα (εκ των οποίων περίπου 4.700 φορτηγά, έκδοση 2021) αποτελούν ένδειξη για μια έντονη, ατομική κινητικότητα. Το μεγαλύτερο μέρος των θέσεων εργασίας συγκεντρώνεται στην πρωτεύουσα της Tórshavn. Η σήραγγα συντομεύει το χρόνο διαδρομής από εκεί στο νησί Eysturoy κατά 30 λεπτά. Έτσι, οι εκεί τοποθεσίες γίνονται ιδιαίτερα ελκυστικές για όσους καλύπτουν καθημερινά μια μεγάλη απόσταση για την εργασία τους.
«Ένας ισχυρός κινητήρας και τέλεια φρένα – το Arocs 3263 είναι ιδανικό για τις ανάγκες μας.»
Ο καιρός δεν παίζει πια ρόλο.
Το συγκρότημα νησιών Φερόε αποτελείται από 18 νησιά, συνήθως συνδεδεμένα μεταξύ τους μέσω φέριμποτ. Σε αυτά προστίθετα μία μόνο γέφυρα – αυτή η κατασκευή είναι υπερβολικά εκτεθειμένη στις καιρικές συνθήκες και δεν αποτελεί μια ουσιαστική εναλλακτική. Από την άλλη, μερικά νησιά είναι προσβάσιμα μόνο με ελικόπτερο. Οι πτήσεις είναι μάλιστα οικονομικά προσιτές. «Ωστόσο, θα πρέπει να είμαστε σε θέση να υπομένουμε κάποια πράγματα», λέει ο Michelsen. «Τα ελικόπτερα συνεχίζουν να πετούν ακόμα και σε καιρικές συνθήκες που ταρακουνούν τους επιβάτες».
Πιο άνετη είναι η νέα σήραγγα – και, ταυτόχρονα, χαρίζει μια γοητεία μοναδική στον κόσμο: Βαθιά κάτω από τη θάλασσα, η κυκλοφορία εκτυλίσσεται εδώ μέσω ενός κυκλικού κόμβου. Όχι σε οποιοδήποτε σημείο, αλλά στο γεωγραφικό κέντρο του συγκροτήματος των νησιών. Οι κάτοικοι των νησιών Φερόε βιώνουν μια μοναδική εμπειρία: Ο κύκλος φωτίζεται εντυπωσιακά από μια εγκατάσταση του καλλιτέχνη Tróndur Patursson. Μέρος του σκηνικού είναι, επίσης, ένα γλυπτό από ατσάλι μήκους 80 μέτρων που δείχνει φιγούρες μεγάλου μεγέθους ως σιλουέτα. Με αυτό το γλυπτό ο Patursson αναφέρεται σε μια παράδοση των κατοίκων των νησιών Φερόε: Εκατοντάδες άνθρωποι κρατιούνται από τα χέρια και τρέχουν από το σκοτάδι στο φως.
Μια σκέψη, από την οποία ο Poul Michelsen μπορεί να κερδίσει πολλά. «Δείχνουμε ότι μπορούμε να εφαρμόσουμε εκπληκτικές ιδέες όταν κινητοποιούμαστε από κοινού», δηλώνει ο κάτοικος του νησιού, ο οποίος δραστηριοποιούνταν όχι μόνο ως επιχειρηματίας αλλά και ως αθλητής. Όσο κι αν το «μπορεί» θέλει να καθορίζει την καθημερινή ζωή των κατοίκων των νησιών Φερόε – ως προς την ανάπτυξη και την υλοποίηση ιδεών φαίνεται να προτιμούν μια άλλη λέξη: Το «σίγουρα».
Φωτογραφίες: Sebastian Vollmert
Βίντεο: Martin Schneider-Lau