Τα Actros και Arocs εμφανίζονται στους δρόμους όλο και περισσότερο χωρίς τους χαρακτηριστικούς μεγάλους εξωτερικούς καθρέφτες. Αντί αυτών υπάρχουν στο πλαίσιο της οροφής μικρές, αεροδυναμικές βάσεις καμερών. Από τον Ιούνιο 2019, η Mercedes‑Benz προσφέρει τα βαριά φορτηγά της με το MirrorCam – και μάλιστα είναι η πρώτη και μοναδική κατασκευάστρια εταιρεία στον κλάδο παγκοσμίως. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές αγορές, το Actros με καμπίνα οδηγού L περιλαμβάνει το MirrorCam στο βασικό εξοπλισμό του. 

Οι ψηφιακοί καθρέφτες δεν έχουν μόνο φουτουριστική εμφάνιση, αλλά μειώνουν και την κατανάλωση κατά έως 1,3 τοις εκατό, χάρη στο αεροδυναμικό τους σχήμα. Εξίσου σημαντικό είναι ότι από άποψη ασφάλειας το σύστημα προσφέρει πολύ περισσότερα από τους συνηθισμένους κύριος και ευρυγώνιους καθρέφτες. Αυτά που προσφέρει το MirrorCam υπερβαίνουν κατά πολύ τις νομικές απαιτήσεις. 

Ο Patrick Hirth είναι μηχανικός στο τμήμα ανάπτυξης καμπινών της Daimler Truck AG και έχει διανύσει περισσότερα από 200.000 χιλιόμετρα με το MirrorCam. Τα σχόλιά του: «Μετά από μία σύντομη φάση εξοικείωσης, ο οδηγός απολαμβάνει τα οφέλη του MirrorCam σε πολλές και διάφορες καταστάσεις. Οι προσπεράσεις, οι ελιγμοί και η οδήγηση με κακή ορατότητα και σε στροφές γίνονται με περισσότερη ασφάλεια και πιο ξέγνοιαστα.»

Το MirrorCam περιλαμβάνει από μία κάμερα στερεωμένη αριστερά και δεξιά στο πλαίσιο της οροφής, οι οποίες είναι πτυσσόμενες προς τα εμπρός και προς τα πίσω για να προστατεύονται από ζημιές. Επίσης, διαθέτει δύο μεγάλες οθόνες τοποθετημένες στις κολώνες Α της καμπίνας οδηγού καθώς και χειριστήρια στη μονάδα πόρτας και στο Multi‑Touch‑Display. Επιπλέον, υπάρχει στην πλευρά συνοδηγού και, προαιρετικά, στο κρεβάτι, από ένα πλήκτρο για την ενεργοποίηση του MirrorCam με απενεργοποιημένο κινητήρα. Οι εικόνες από τις κάμερες προβάλλονται με ανάλυση 720×1.920 pixel σε δύο οθόνες 15,2 ιντσών. Όπως και στους συμβατικούς καθρέφτες, η εικόνα της οθόνης χωρίζεται σε περιοχή κύριου καθρέφτη και ευρυγώνιου καθρέφτη.

«Επειδή οι κάμερες του MirrorCam είναι στερεωμένες στο πλαίσιο της οροφής και οι οθόνες βρίσκονται μέσα την καμπίνα οδηγού, ο οδηγός έχει σαφώς καλύτερη ορατότητα από τα πλευρικά παράθυρα», εξηγεί ο Dirk Stranz, Μηχανικός ανάπτυξης της Daimler AG. «Η ορατότητα είναι πλέον απρόσκοπτη διαγωνίως μπροστά, όπου μέχρι πρόσφατα βρίσκονταν οι μεγάλοι εξωτερικοί καθρέφτες αποκλείοντας το οπτικό πεδίο του οδηγού. Αυτό αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα κατά την προσέγγιση σε διασταυρώσεις και σε κυκλικούς κόμβους, κατά τους ελιγμούς και σε κλειστές στροφές.»

Επίσης, το MirrorCam υποστηρίζει τον οδηγό και κατά τους ελιγμούς με όπισθεν: Η εικόνα εναλλάσσεται σε μία ειδική προβολή ελιγμών. Η οδήγηση σε στροφές με όπισθεν γίνεται έτσι ευκολότερη, επειδή ακόμη και πιο μακρινά σημεία γύρω από το όχημα προβάλλονται σε πλήρες μέγεθος. Η προβολή ελιγμών ενεργοποιείται αυτόματα μόλις επιλέγεται η ταχύτητα οπισθοπορείας και παραμένει ενεργή έπειτα και κατά την εμπροσθοπορεία με έως δέκα χιλιόμετρα ανά ώρα ή μέχρι την απενεργοποίησή της πατώντας το κουμπί.»

«Επίσης, οι γραμμές απόστασης στην οθόνη του MirrorCam προσφέρουν χρήσιμη υποστήριξη», διαπιστώνει ο Dirk Stranz. «Βοηθούν τον οδηγό να υπολογίζει καλύτερα τις αποστάσεις μέχρι αντικείμενα που βρίσκονται πίσω από το όχημά του ανάλογα με τις συνθήκες οδήγησης. Κατά την προσπέραση, οι κόκκινες, πορτοκαλί και κίτρινες επισημάνσεις στη δεξιά οθόνη του MirrorCam δείχνουν εάν το φορτηγό μπορεί να επιστρέψει με ασφάλεια στη δεξιά λωρίδα ή εάν χρειάζονται λίγα μέτρα ακόμη για την αναγκαία απόσταση ασφαλείας.»

Είναι, βέβαια, σημαντικό πριν την εκκίνηση ο οδηγός να προσαρμόζει τη ρυθμιζόμενη γραμμή απόστασης μέσω της μονάδας χειρισμού πόρτας έτσι, ώστε να δείχνει με ακρίβεια το πίσω άκρο του οχήματός τους. «Για να το κάνω αυτό, προτού ξεκινήσω, ακουμπάω πάντα το προειδοποιητικό γιλέκο μου, επειδή είναι πολύ εμφανές, στο έδαφος δίπλα στο πίσω άκρο του ρυμουλκούμενου και ευθυγραμμίζω τη γραμμή με αυτό», εξηγεί ο οδηγός δοκιμών Hirth. Μια πρακτική λεπτομέρεια: Όταν έχει αλλάζει το ρυμουλκούμενο, το σύστημα προειδοποιεί τον οδηγό πριν την έναρξη της διαδρομής αναβοσβήνοντας τη γραμμή. Έτσι, ο οδηγός μπορεί να ελέγχει εάν έχει αλλάζει και το μήκος του συρμού με την εναλλαγή του ρυμουλκούμενου.

Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του MirrorCam έρχεται στο προσκήνιο κατά την οδήγηση σε στροφές με συρμό. Η εικόνα της οθόνης που βρίσκεται στην πλευρά της στροφής στρέφεται μαζί με το όχημα, ώστε ο οδηγός να βλέπει συνεχώς τέλεια το πίσω άκρο του ρυμουλκούμενου. Αντιθέτως, με το συνηθισμένο σύστημα καθρεφτών, ο καθρέφτης που βρίσκεται στην πλευρά της στροφής συχνά δείχνει μόνο το πλευρικό τοίχωμα του ρυμουλκούμενου εξαιτίας της γωνίας κάμψης του συρμού. «Μου έχει τύχει, για παράδειγμα, να ακουμπήσω κάποιο κλαδί με το πίσω άκρο του ρυμουλκούμενου», ομολογεί ο Patrick Hirth. «Με το MirrorCam κινδυνεύει κανείς πολύ λιγότερο να «ξύσει» κάποιο εμπόδιο με το πίσω τμήμα.» Ουσιαστικά, το σύστημα είναι ρυθμισμένο με βάση ένα τυποποιημένο επικαθήμενο, αλλά η περιστροφή του μπορεί να ρυθμίζεται και ξεχωριστά. Αυτό στα σύγχρονα ρυμουλκούμενα συμβαίνει αυτόματα, επειδή τα μεταδίδει τα δεδομένα γεωμετρίας του στο όχημα ρυμούλκησης. Ο οδηγός μπορεί να μεταβάλλει την ακτίνα περιστροφής από το πλαϊνό πλήκτρο επιλογής και τον σταυρωτό διακόπτης στη μονάδα χειρισμού πόρτας.

Άλλο ένα όφελος για την ασφάλεια, είναι ότι στο Actros και το Arocs το MirrorCam και το σύστημα υποβοήθησης αλλαγής κατεύθυνσης συνεργάζονται στενά. Το σύστημα υποβοήθησης αλλαγής κατεύθυνσης υποστηρίζει τον οδηγό όταν είναι επικίνδυνη η αλλαγή κατεύθυνσης προς τα δεξιά. Εκπέμπει έγκαιρα οπτική και ηχητική προειδοποίηση, όταν υπάρχει κίνδυνος σύγκρουσης με ακίνητο ή κινούμενο αντικείμενο στη δεξιά πλευρά του φορτηγού: Αρχικά εμφανίζεται ένα κίτρινο τρίγωνο στην οθόνη του MirrorCam από την πλευρά του οδηγού, κι έπειτα ένα κόκκινο τρίγωνο. Επιπλέον, ακούγονται και προειδοποιητικοί ήχοι.

Έτσι, ο οδηγός μπορεί κατά κανόνα να φρενάρει έγκαιρα εάν έχει παραβλέψει κάτι στην πλευρά του συνοδηγού κατά την αλλαγή κατεύθυνσης προς τα δεξιά. Αποτελεί μεγάλο πλεονέκτημα ιδίως στην κυκλοφορία μέσα στην πόλη όπου οι ποδηλάτες, οι πεζούς, τα ηλεκτρικά πατίνια και τα σταθμευμένα αυτοκίνητα είναι συχνά πρόβλημα. Και επειδή αυτό δεν αρκεί, το σύστημα υποβοήθησης αλλαγής κατεύθυνσης λειτουργεί και ως υποβοήθηση αλλαγής λωρίδας στη δεξιά πλευρά και προειδοποιεί τον οδηγό με ένα κίτρινο ή κόκκινο τρίγωνο στην οθόνη του MirrorCam, όταν υπάρχει άλλος χρήστης του δρόμου δίπλα του στη δεξιά λωρίδα.

Και το MirrorCam προσφέρει άλλο ένα πλεονέκτημα ασφάλειας σε σύγκριση με ένα συμβατικό σύστημα καθρεφτών: Ορισμένοι οδηγοί κυκλοφορούν άθελά τους χωρίς σωστά ρυθμισμένους καθρέφτες. Έτσι, μπορεί να προκληθεί στην πλευρά του συνοδηγού μία επικίνδυνη «νεκρή γωνία ορατότητας», όπου μπορούν εύκολα να «κρύβονται» άλλοι χρήστες του δρόμου. Σε μερικές περιπτώσεις αρκεί ακόμη και μια μικρή αλλαγή της θέσης καθίσματος, για να δημιουργήσει ο ίδιος ο οδηγός μια «νεκρή γωνία ορατότητας» στην πλευρά του συνοδηγού. Άλλωστε, με τους συνηθισμένους καθρέπτες, για τη γραμμή ορατότητας του οδηγού ισχύει πάντα ο τύπος «γωνία πρόσπτωσης ίση με τη γωνία εξόδου».

Τα πράγματα είναι διαφορετικά κατά την οδήγηση με MirrorCam και σύστημα υποβοήθησης αλλαγής κατεύθυνσης. Το πρόβλημα της «νεκρής γωνίας ορατότητας» δεν υφίσταται πλέον, επειδή οι οθόνες μεταδίδουν πάντα την ίδια εικόνα κάμερας, ανεξαρτήτως της γωνίας από την οποία κοιτάζει ο οδηγός την οθόνη.

Ακόμη κι όταν κάνει διάλειμμα ο οδηγός, το MirrorCam προσφέρει ένα σημαντικό πλεονέκτημα: Το σύστημα μπορεί να ενεργοποιείται για δύο λεπτά ακόμη και με σβηστό κινητήρα μέσω ενός διακόπτη στην πλευρά του συνοδηγού και – εφόσον υπάρχει – στο κρεβάτι. «Αυτή η λειτουργία προσφέρει σε εμάς τους οδηγούς ένα ευπρόσδεκτα αυξημένη ασφάλεια, διότι μπορούμε να επιθεωρούμε ανά πάσα στιγμή την περιοχή γύρω από όχημα, χωρίς να γινόμαστε αντιληπτοί«, τονίζει ο Patrick Hirth. «Εάν, για παράδειγμα, γίνει απόπειρα κλοπής καυσίμου ή φορτίου, μπορώ να το διαπιστώσω και με κλειστή κουρτίνα και να ενεργοποιήσω τον συναγερμό.»

Να προσθέσουμε ότι, το γεγονός πως οι βραχίονες των καμερών μπορούν να αναδιπλώνονται και προς τις δύο κατευθύνσεις ελαχιστοποιεί τις πιθανές ζημιές σε περίπτωση ενδεχόμενων συγκρούσεων. Επίσης, λόγω του μικρού μεγέθους και του ύψους τοποθέτησης των καμερών μειώνεται σημαντικά ο κίνδυνος να κολλήσουν. Ένα πιθανό όφελος σε περίπτωση μεταπώλησης του οχήματος αργότερα είναι ότι τα φορτηγά με MirrorCam μπορούν εξοπλιστούν εκ των υστέρων με συμβατικούς καθρέπτες, οι οποίοι τοποθετούνται σε προκαθορισμένα σημεία σύνδεσης στον σκελετών των θυρών.

Μήπως η σκόνη και η βροχή επηρεάζουν την ποιότητα εικόνας του MirrorCam;

Όσον αφορά τους βρώμικους καθρέφτες και τα θαμπωμένα κρύσταλλα, το MirrorCam υπερτερεί σημαντικά σε σύγκριση με τους συμβατικούς καθρέφτες. Χάρη στην τοποθέτηση των καμερών στην οροφή του οχήματος, το μικρό κάλυμμα πάνω από τους φακούς των καμερών, την ειδική επίστρωση και την ψηφιακή μετάδοση της εικόνας στην οθόνη μέσα στην καμπίνα οδηγού, το θάμπωμα και οι ακαθαρσίες δεν μπορούν να επηρεάσουν καθόλου του σύστημα. Πολύ χρήσιμο τις κρύες και βροχερές ημέρες είναι το σύστημα θέρμανσης του MirrorCam, το οποίο ξεκινά αυτόματα κάτω από 15 βαθμούς Κελσίου.

Μερικοί οδηγοί έχουν παραπονεθεί για θόρυβο εικόνας τη νύχτα. Μήπως μειονεκτεί το σύστημα καμερών το ξημέρωμα ή τη νύχτα έναντι ενός συμβατικού συστήματος καθρεφτών;

Η απάντηση είναι όχι. Σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού, δηλαδή στο ημίφως, το MirrorCam προσφέρει ακόμη και ένα πλεονέκτημα. Οι κάμερες έχουν σχεδιαστεί για να είναι πολύ φωτεινές. Έτσι, οι οθόνες μπορούν να δείχνουν φωτεινότερη εικόνα από αυτή που βλέπουμε φυσικά. Συνεπώς, ο οδηγός λαμβάνει καλύτερη πληροφόρηση για περιβάλλον του από ό,τι μέσω του καθρέφτη. Επιπλέον, η φωτεινότητα της εικόνας προσαρμόζεται συνεχώς στο φως του περιβάλλοντος, άρα δεν θαμπώνεται ο οδηγός. Όλα αυτά ισχύουν τόσο στον ανοιχτό δρόμο όσο και στις σήραγγες. Ωστόσο, εάν επικρατεί απόλυτο σκοτάδι έξω, το MirrorCam μπορεί να εμφανίζει μόνο τις περιοχές που φωτίζει το ίδιο το όχημα, όπως συμβαίνει και με τους συμβατικούς καθρέφτες. Για το MirrorCam, η ομάδα ανάπτυξης επέλεξε μία ρύθμιση που εξασφαλίζει τη μετάδοση των μέγιστων πληροφοριών εικόνας, γεγονός που προς το παρόν συνεπάγεται έναν ελαφρύ θόρυβο εικόνας.

Μιλώντας για ποιότητα εικόνας, γιατί οι εικόνες στην οθόνη δεν είναι τελικά τόσο καθαρές όσο στο smartphone;

Για εμάς τους προγραμματιστές, μεγαλύτερη σημασία έχουν οι μέχρι σήμερα συνήθειες θέασης των οδηγών παρά η πυκνότητα των pixel: Με τη μεγάλη οθόνη διαγωνίου 15,2 ιντσών, οι οθόνες MirrorCam αντιστοιχούν περίπου στο γνωστό σχήμα των καθρεφτών. Ως συνήθως, η απόσταση και η ταχύτητα ενός οχήματος που ακολουθεί μπορεί να υπολογίζεται με βάση το μέγεθος και τη μεταβολή μεγέθους. Βεβαίως, πολλές οθόνες smartphone έχουν απίστευτα καλή ανάλυση, αλλά η συσκευή βρίσκεται στο χέρι, η απόσταση από το μάτι είναι μικρή, η οθόνη είναι μικρή, άρα είναι σαν να συγκρίνει κανείς μήλα με πορτοκάλια. Οι οθόνες MirrorCam, από την άλλη πλευρά, βρίσκονται σαφώς πιο μακριά, και όσο πιο μεγάλη είναι η απόσταση, τόσο λιγότερες λεπτομέρειες μπορεί να διακρίνει το μάτι. Επομένως, κατά την άποψή μου, δεν είναι απαραίτητος ένας αριθμός pixel αντίστοιχος με του smartphone. Είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς επίσης ότι το MirrorCam είναι ένα κεντρικό σύστημα ασφάλειας και, συνεπώς, σχεδιασμένο για να είναι αξιόπιστο. Έχει περάσει με επιτυχία όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες έγκρισης. Ένα σημερινό smartphone θα αποτύγχανε από αυτή την άποψη.

Μπορεί να ρυθμιστεί η φωτεινότητα των οθονών εάν έχω την αίσθηση ότι με θαμπώνουν;

Ναι, διαφορετική αντίληψη του φωτός από τους οδηγούς που μοιράζονται ένα όχημα, μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες και ώρες της ημέρας – υπάρχουν πολλοί καλοί λόγοι για να αναπροσαρμόζεται η φωτεινότητα των οθονών. Ο οδηγός μπορεί να κάνει τη ρύθμιση πολύ απλά μέσω του Multi‑Touch‑Display ή/και του τιμονιού πολλαπλών λειτουργιών. Αν θέλει μάλιστα, μπορεί να ρυθμίσει διαφορετικά τη δεξιά και την αριστερή οθόνη. Στα μενού «Προβολή και φωτεινότητα», «Φωτεινότητα οθόνης», «MirrorCam» υπάρχει ένα εικονικός συρόμενος ρυθμιστής για αυτόν τον σκοπό.

Πώς τα πάνε με τις οθόνες όσοι φοράνε γυαλιά, και επιτρέπεται να φοράει κανείς γυαλιά ηλίου;

Οι οθόνες του MirrorCam είναι ευανάγνωστες ακόμη και για όσους φορούν γυαλιά. Ένα ιδιαίτερο πλεονέκτημα για όσους φορούν γυαλιά είναι ότι, χάρη στη τοποθέτηση των οθονών στις κολώνες Α, δεν χρειάζεται πλέον να στρέφουν το κεφάλι τους αριστερά και δεξιά για να δουν την κυκλοφορία πίσω τους – ο σκελετός των γυαλιών τους ενοχλεί λιγότερο. Ωστόσο, είναι πιθανό να δυσκολευτούν να συνηθίσουν τις νέες οπτικές γωνίες και αποστάσεις τα άτομα που φορούν γυαλιά. Επομένως, το πρώτο ερώτημα θα πρέπει να είναι: Εξακολουθούν τα γυαλιά να είναι τα κατάλληλα για τα μάτια; Οι αλλαγές στην όραση συμβαίνουν σταδιακά, γι’αυτό οι περισσότεροι άνθρωποι δεν τις αντιλαμβάνονται αρχικά. Όταν πρέπει κανείς να προσαρμόσει κάποιες συνήθειες, όπως το βλέμμα στον καθρέφτη, μπορεί να βγάλει το γρήγορο συμπέρασμα, ότι κάτι δεν πάει καλά με το σύστημα. Στην πραγματικότητα, όμως, τα προβλήματα εξοικείωσης συχνά οφείλονται στο γεγονός ότι τα γυαλιά δεν είναι πλέον τα κατάλληλα. Στο γραφείο και στο τιμόνι ισχύει ακριβώς το ίδιο: Τα γυαλιά πρέπει να είναι τα κατάλληλα για τη θέση εργασίας! Ούτε η οδήγηση με γυαλιά ηλίου αποτελεί, κανονικά, πρόβλημα. Ωστόσο, η αλλαγή της οπτικής εντύπωσης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ποιότητα των φακών. Τα γυαλιά ηλίου έχουν πάντα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, τόσο όταν χρησιμοποιείτε καθρέφτες όσο και όταν χρησιμοποιείτε το MirrorCam.

Γιατί μερικοί οδηγοί δυσκολεύονται αρχικά με την οπισθοπορεία σε ευθεία γραμμή με το MirrorCam;

Γνωρίζω το φαινόμενο, το οποίο όμως εξαφανίζεται μετά από σύντομη εξοικείωση εάν χρησιμοποιείται σωστά το σύστημα. Τα πράγματα έχουν ως εξής: Για τους ελιγμούς οπισθοπορείας το MirrorCam προσφέρει δύο προβολές. Κανονικά, η μεγάλη κύρια οθόνη δείχνει την άμεση περιοχή γύρω από το φορτηγό, το κάτω τμήμα δείχνει την ευρύτερη περιοχή. Αυτός ο διαχωρισμός είναι ιδιαίτερα χρήσιμος όταν ο οδηγός κινείται με όπισθεν σε καμπύλη πορεία. Ωστόσο, εάν το όχημα κινείται προς τα πίσω μόνο σε ευθεία γραμμή, είναι συχνά καλύτερα να απενεργοποιείται αυτή η λειτουργία, πατώντας απλώς ένα πλήκτρο στη μονάδα χειρισμού πόρτας. Οι ελιγμοί με το MirrorCam προσφέρουν, λοιπόν, διευρυμένες δυνατότητες σε σύγκριση με τους καθρέφτες. Στην αρχή, ξενίζει επίσης το γεγονός ότι, κατά την οπισθοπορεία σε ευθεία γραμμή ο οδηγός βλέπει μεγαλύτερο τμήμα του οχήματος από ό,τι με τους συμβατικούς καθρέφτες. Αυτό συμβαίνει επειδή οι κάμερες είναι τοποθετημένες λίγο πιο εξωτερικά από τους καθρέφτες. Και αυτό απαιτεί κάποια εξοικείωση. Είναι καλύτερα στην αρχή να κοιτάζει κανείς εναλλάξ και τις δύο οθόνες. Εάν κοιτάζει κανείς μόνο μία από τις οθόνες, μπορεί να του δημιουργηθεί αρχικά η εντύπωση ότι κινείται λοξά ενώ κινείται σε απόλυτη ευθεία.

Κύριε Stranz, ευχαριστώ πολύ για τη συζήτηση!